Wat is Lean Six Sigma? Een historisch perspectief

2 augustus 2022

Aan de slag met Lean Six Sigma

Je DOET Kaizen (continu verbeteren) op de Kata-manier (kleine stappen vooruit) om Lean (gestroomlijnd) te werken. Een Lean bedrijfsvoering betekent streven naar een vloeiend proces. Dit onder condities van lage volumes (voorraad, mensen, onderhanden werk), hoge mate van flexibiliteit en met multi-skilled medewerkers.

Je DOET continu verbeteren de DMAIC-manier, zodat processen op zes sigma niveau gaan presteren. Het zes sigma niveau betekent dat variatie (in processen) zodanig gelimiteerd is, dat er slechts 3.4 keer op de miljoen mogelijkheden een defect optreedt en dus hoge kwaliteit producten en diensten geleverd wordt.

Wat is Lean Six Sigma? Is het een methode? Een filosofie? En hoe verhoudt het Toyota Productie Systeem zich tot Lean Six Sigma? Is Kaizen iets anders dan Lean?

Misvattingen rondom Lean Six Sigma zijn over het algemeen Babylonische spraakverwarringen. We bedoelen in hoofdlijnen hetzelfde namelijk; procesverbeteren, maar geven het beestje een andere naam. Toch is het verstandig om definities helder te hebben, zodat we gericht (en volledig) continu verbeteren vormgeven in organisaties. Vandaar dit artikel. Waarin we de terminologie toelichten vanuit historisch oogpunt. Alvast onze excuses voor de hoeveelheid vakjargon.

Continu verbeteren is zo oud als de mensheid zelf. Beginnen met een tijdslijn over Lean Six Sigma kan daarom op vele momenten in de geschiedenis, eventueel tot en met de uitvinding van het wiel. Wij hebben gekozen om te beginnen met de Toyota Motor Company in de jaren ’50 van de vorige eeuw.

Het ontstaan van de term Lean

Toyota Motor Company en het Toyota Productie Systeem

Taiichi Ohno is, samen met een groep andere bedrijfskundige van de Toyota Motor Company, geïnspireerd door het Ford Productie Systeem (FPS). Het fundament van het FPS is het streven naar een constante flow in de productie. Ford heeft dit voornamelijk bereikt door de lopende band en gestandaardiseerde onderdelen te introduceren. Taiichi Ohno start in de jaren ’50 met het FPS vorm te geven bij het Toyota Productie Systeem en noemt dit bedrijfsbrede verbeterprogramma: Total Quality Control (TQC).

Door culturele verschillen is een exacte kopie van het FPS niet mogelijk, iets wat de basis legt voor een aantal belangrijke aanpassingen in de bedrijfsvoering. Zo accepteert zijn werkvloer in Japan geen eentonig (lopende band)werk en heeft Toyota niet de financiële middelen om grote fabrieken te bouwen.

Het herziende Ford Productie Systeem, Kaizen

Naast het streven van constante flow bij het FDS, voegt Taiichi Ohno ook het principe van lage volumes en Just-in-time (JIT) aan de bedrijfsvoering van het Toyota Productie Systeem toe. Het voordeel van deze principes is dat de organisatie flexibel en wendbaar wordt. Het nadeel van deze principes is dat ze risicovol zijn en alleen standhouden als de gehele organisatie meewerkt aan Kaizen, vertaald: continu verbeteren. Kaizen is een eeuwenoud woord, maar vooral bekend gemaakt bij het grotere publiek als betekenis van ‘continu procesverbeteren’, door Masaaki Imai.

Genryou Management

De bedrijfsvoering rondom het productieproces wordt nu ‘Genryou Management’ genoemd bij Toyota. Genryou management is dus de term die de manierwaarop het productieproces is ingericht verwoord. Genryou Management is tot op de dag van vandaag een vast onderdeel van het Toyota Productie Systeem en haar 14 management principes.

Kata en Kaizen

Kata betekent letterlijk ‘routine’ en voor Toyota geldt dat de verbeterkata(routine) uitgevoerd wordt in kleine stapjes vooruit. Kaizen (continu verbeteren) wordt dus op de ‘Kata’ manier gedaan binnen Toyota. Dit is in tegenstelling tot de meer gangbare grootschalige innovatie-, en verbeterprojecten in het Westen. Later is deze Kata-filosofie van kleine stapjes ook toegepast in de Scrum-projectmanagementmethode.

Genryou goes West en heet ‘Lean’

Zoals gezegd heet de manier van bedrijfsvoering bij Toyota: Genryou (Japans:源量) genoemd. Genryou betekent zoiets als: Reduceer gewicht. Later speelt Taiicho Ohno een beetje met woorden en hernoemt de term naar 限量(limiteer volume), omdat dit accurater de realiteit zou weerspiegelen. Hier vindt de oorsprong van de term ‘Lean’ plaats, want in 1988 publiceert Taiichi Ohno een boek, waarin de vertalers de term Genryou vertalen in ‘Lean’. Overigens vertalen de vertalers 源量(reduceer gewicht) naar Lean en niet 限量(limiteer volume).

The machine that changed the World

Ondertussen is de Massachusetts Institute of Technology (MIT) in 1986 een grootschalig onderzoek gestart naar de verschillen in de automaak-industrie. Onderzoekers als James Womack, Daniel Jones, Daniel Roos en John Krafcik werken vier jaar lang aan dit wereldwijde onderzoek.

In 1988, te midden van het onderzoek, publiceert John Krafcik een artikel met de naam: ‘Triumph of the Lean production System’. Dit artikel en het boek ‘The Machine that changed the World, brengen de term ‘Lean’ naar het Westerse publiek. Door latere publicaties van de onderzoekers in de jaren ‘90, wordt de term ‘Lean Thinking’ nog populairder en zakt Genryou management en het TQC verbeterprogramma van Taiichi Ohno een beetje naar de achtergrond.

Wat opvalt is dat tegenwoordig ‘Lean Management’ een veel meer gebruikte term dan Genryou Management is, terwijl Kaizen wel als bruikbare term is gebleven in ons Westerse vakjargon.

Het ontstaan van de term Six Sigma

Six Sigma en verbeterprogramma’s

In Taiichi Ohno’s tijd was TQC de naam van het verbeterprogramma bij Toyota waarmee invulling werd gegeven aan Genryou (Lean management). De eerdergenoemde Masaaki Imai haalde zijn inspiratie voor Kaizen bij o.a. Philips’ verbeterprogramma: Company Wide Quality Control (CWQC). Verbeterprogramma’s krijgen namen. En zo ook het, vanaf 1970 ontwikkelde, kwaliteitsprogramma van Motorola: Six Sigma.

DMAIC projecten geven invulling aan de Six Sigma way

Bij Motorola had men een kwaliteitsprobleem en de noodzaak ontstond om de kwaliteit te verhogen, volgens Motorola zelf met een factor 10. Het Six Sigma kwaliteitsprogramma was hiervan het resultaat. Het verbeterprogramma bestond uit een grote hoeveelheid verbeterprojecten die volgens een vaste cyclus uitgevoerd worden, namelijk de DMAIC-cyclus. De focus bij deze DMAIC-projecten ligt op het oplossen van grondoorzaken van defecten, onderbouwt met statistische analyses en met als einddoel een proces dat presteert op zes sigma niveau. Simpel gezegd betekent een zes sigma prestatieniveau, dat er slechts 3.4 fouten per miljoen mogelijkheden ontstaan. M.a.w. een voetbalploeg die slechts 3.4 keer niet scoort na het nemen van een miljoen penalty’s. Of de stroom dat slechts 3.4 minuten uitvalt binnen een tijdsbestek van 1 miljoen minuten.

Rollen in een Six Sigma organisatie

De personen die de DMAIC-projecten uitvoeren worden Green Belts en Black Belts genoemd. Naast deze rollen binnen een Six Sigma-organisatie zijn er ook andere rollen, zoals die van Yellow Belts, deployment managers, Champions, Sponsoren en Master Black Belts. De General Electric company heeft de Six Sigma-way overgenomen en uiteindelijk nog bekender bij het grote publiek gemaakt.

Veel mensen zijn betrokken geweest bij het ontwikkelen van het Six Sigma programma, maar Bill Smith en Mikel J. Harry zijn twee engineers met de meest bekende publicaties op hun naam.

Lean en Six Sigma samengevoegd

Gelet op de overeenkomsten van Lean Management en Six Sigma, was het een kwestie van tijd dat er een boek gepubliceerd werd over het samenvoegen van beide benaderingen. Dat gebeurde in 2002 bij het verschijnen van het boek ‘Lean Six Sigma, combing Six Sigma quality with Lean speed’ van Michael L. George.

Alhoewel er ook grote verschillen zijn in Taiichi Ohno’s Lean management en Motorola’s Six Sigma Way, bestaan beide methodologieën uit een rijke set van zgn. ‘probleemoplossende technieken’ en zijn beide klant-, en procesgericht. Bij probleemoplossende technieken kan men denken aan, risico-analyses, stakeholder-analyses, communicatiedocumenten, brainstormtechnieken, statistische-analyses, waardestroom-analyses, KanBan, Poka-Yoke, Lean 5S methode en Visual Management. Waar Lean Six Sigma een constante filosofie behelst, kunnen de probleemoplossende technieken metertijd aangevuld worden door nieuwe inzichten.

Het had ook Genryou Six Sigma kunnen heten

Lean Six Sigma vandaag de dag zijn niet meer los van elkaar te denken. Green Belts en Black Belts zijn Lean Six SigmaBelts en de term ‘Lean Six Sigma’ resoneert op hetzelfde niveau als de verbeterprogramma’s TQC en CWQC, compleet met organisatiestructuur, filosofie, projectmanagement en probleemoplossende technieken. Lean Six Sigma had bijvoorbeeld ook ‘Kaizen DMAIC’ of ‘Genryou Six Sigma’ kunnen heten, maar de omstandigheden hebben tot ‘Lean Six Sigma’ geleidt.

Tot slot: Wat is Lean Six Sigma?

Lean Six Sigma is een kwaliteitsmanagement methodiek voor organisaties. Middels continu verbeteren streeft een Lean Six Sigma organisatie naar het verhogen van de snelheid en verminderen van variatie in processen. Het doel is om zo accuraat mogelijk te leveren wat en wanneer de klant dat wil, tegen de laagst mogelijke operationele kosten en de hoogste mogelijke flexibiliteit.

Het invulling geven van Continu Verbeteren, kan op verschillende manieren. In het algemeen hanteert Toyota de theorie van kleine stapjes vooruit (Kata) en bij Motorola deed men vele DMAIC-projecten. Maar ook Kaizen Events, verbeterborden en DMADV-projecten zijn manieren om Continu Verbeteren invulling te geven.

Succesvolle Lean Six Sigma organisaties hebben dus Continu Verbeteren (Kaizen) belangrijk gemaakt en bekijken situationeel welke manier van verbeteren (en welke probleemoplossende technieken) het beste op dat moment past om hun doelen te bereiken.

PS: Wie bedacht de term Lean nu echt…?

Er rest alleen nog 1 vraag. Zowel de Productivity Press (de uitgever en vertaler van Taiichi Ohno’s Workplace Management boek) claimt de Engelse term ‘Lean’ in 1988 als eerste op papier gezet te hebben, alsook het artikel ‘Triumph of the Lean Production System’ van John Krafcik (gepubliceerd in het najaar van 1988). Eerlijk is eerlijk, de Productivity Press gebruikt de term ‘Lean Management’ en dhr. Krafcik claimt de term ‘Lean Production’, maar voor de nieuwsgierige onder ons willen we toch weten wie nu echt eerder was… 😉

Online Lean Six Sigma cursussen

Om Lean Six Sigma echt te begrijpen is het gewoonweg het beste om ermee aan de slag te gaan. Met onze online Lean Six Sigma cursussen kan je al beginnen met verbeteren vanaf €39,- en kan jij op jouw tempo en toegespitst op jouw situatie Lean Six Sigma een plek geven in je carrière. 

Seintje bij nieuwe cursussen en kortingen? 

Krijg als eerste updates over nieuwe cursussen, aanbiedingen en praktische tips over het verhogen van jouw productiviteit! Geen zorgen, we zullen je niet overladen met verkooppraatjes.

Dat werkt toch niet bij jou... ;-)

Subscribe